Bài học từ người xưa để sống thanh thản

(Ảnh: internet)

(Ảnh: internet)

Sở dĩ ông cho rằng phiền não của con người do tâm mà ra phần nhiều là bởi vì tâm dục vọng (ham muốn) của con người là không có giới hạn. Khi không có thì ao ước thèm muốn đến khổ sở, mà khi có rồi thì lại sợ mất đi… như thế đều là khổ.

Đồng thời, Vương Dương Minh còn cho rằng, để chống lại những tác động của ngoại giới hỗn loạn, người ta cần phải có tâm lực mạnh mẽ. Khi có tâm lực mạnh mẽ con người sẽ sống mà thong dong tự tại, “được cũng không mừng rỡ, mất cũng không buồn đau”. Vương Dương Minh đưa ra năm pháp tắc để con người có thể đạt được cảnh giới đó như sau:

Muốn tu thân, trước hết cần dưỡng tâm

Từ xưa đến nay, các bậc thánh nhân đều giảng cho hậu thế một chân lý: “Tâm là chủ của vạn vật“. Vương Dương Minh cũng không phải là người ngoại lệ. Ông đã nói ra một đạo lý sâu sắc rằng, tâm là nơi phát ra những tinh hoa của con người.

Trong tác phẩm “Dữ dương sĩ đức tiết thượng khiêm thư”, Vương Dương Minh cũng viết: “Phá sơn trung tặc dịch, phá tâm trung tặc nan.” Ý nói kẻ trộm (giặc) phá khoét vách núi một cách dễ dàng nhưng phá vỡ cái tâm của một người thì vô cùng khó. Những lời này đều là nói đến sức ảnh hưởng mạnh mẽ của tâm lực đối với một người.

Trong xã hội hiện đại ồn ào ngày nay, luôn có rất nhiều người vì theo đuổi hưởng thụ vật chất, địa vị xã hội và danh vọng mà khiến tâm lực bị hao tổn, mệt mỏi quá độ. Họ oán trời trách người, muốn thoát ra khỏi điều đó mà không được. Đó cũng là bởi vì họ xem nhẹ, không coi trọng nội tâm của mình, không hiểu được đạo lý rằng trong mọi sự đều phải đặt dưỡng tâm lên hàng đầu.

Muốn tĩnh tâm, cần phải ‘giới’ lo âu, bận rộn

Cảnh giới cao nhất của tu thân dưỡng tính chính là gặp bất kể việc gì đều có thể giữ được trạng thái tĩnh tâm, bình thản, không loạn.

Trong “Truyện tập lục”, Vương Dương Minh viết, vạn vật trong trời đất luôn vận hành không có lúc nào là ngừng nghỉ, gián đoạn. Đó là bởi vì có một vị Chúa tể an định chi phối. Con người nếu như có một vị Chúa tể như vậy thì trong một ngày dù có nhiều việc quan trọng cần giải quyết cũng sẽ thong dong, tự tại không bị loạn. Nếu không có vị Chúa tể ấy chi phối thì con người sẽ dễ bị mất kiểm soát, rơi vào lo âu, rối loạn.

Bận rộn là một loại trạng thái chung của rất nhiều người trong xã hội ngày nay. Cùng với sự bận rộn, làm lụng vất vả của thân thể thì nội tâm rối ren, nóng nảy, lo âu khó chịu cũng theo đó mà đến làm bạn.

Tâm chính là chúa tể của thân. Cho nên, nếu trong cuộc sống bận rộn mà không thể lưu lại cho tâm một phần thong dong thì sẽ khiến con người càng ở trong bận rộn mà rối loạn, mệt mỏi, phiền não.

Muốn trừ bỏ lo âu, trước hết tâm phải rộng lượng

Vương Dương Minh từng viết: “Như kim vu phàm phẫn chí đẳng kiện, chích thị cá vật lai thuận ứng, bất yếu trứ nhất phân tâm tư, tiện tâm thể khuếch nhiên đại công, đắc kì bổn thể chi chính liễu.” Ý tứ chính là đối với những cảm xúc phẫn nộ, tức giận chỉ cần thuận theo tự nhiên, không cần quá để tâm chú ý, như thế cả tâm và thân tự nhiên sẽ được khuyếch đại mà trở lên rộng lớn.

Theo quan điểm của Vương Dương Minh, người có lòng dạ hẹp hòi sẽ chỉ khiến bản thân bị hạn chế ở trong một không gian nhỏ hẹp, buồn bực, không vui. Trái lại, người có lòng dạ rộng lượng, phóng khoáng thì thế giới của họ như được mở ra thêm, rộng lớn hơn so với thế giới của người khác.

Khi con người có thể sống thuận theo tự nhiên, mở rộng tấm lòng thì mọi lo âu, phiền não cũng sẽ dễ dàng tan biến.

Muốn tâm rộng rãi, cần phải sống đơn giản

Cổ nhân luôn đề cao và tuân theo đạo lý “thuận theo tự nhiên”. Bậc thánh nhân thời xưa nghiên cứu học vấn, theo đuổi một loại cảnh giới “Đại đạo chí giản”. Con người sống cả đời cũng là nên như thế. Bởi vì, nguyên nhân khiến cả tâm và thân người mệt mỏi phần nhiều cũng là bởi vì tâm người ta khuyết thiếu một loại thái độ sống đơn giản.

Thay vì mệt mỏi khi bị bủa vây trong hàng rào tài phú, danh vọng và địa vị, chi bằng hãy thử dùng một tâm thái đơn giản theo đuổi một loại cuộc sống đơn giản để giải thoát bản thân.

Muốn tâm đơn giản, trước hết phải thành thật

Chân thật, thành thực là bản thể, là phần quan trọng của tâm. Vương Dương Minh cho rằng, bản tâm của con người chính là chân thành, chân thật. Cho nên, chỉ một chút không thành thật sẽ khiến tâm con người bị rối ren, phức tạp.

Ông cũng cho rằng trên đời chỉ có hai việc là thật và giả. Việc một người lựa chọn đi theo thật hay giả, nó sẽ không chỉ thể hiện ra thái độ đối nhân mà còn là nhận thức đối với chính bản thân mình. Một người lừa người khác thì có thể là việc dễ dàng nhưng lừa chính mình thì lại là việc rất khó.

Khi sống trong một xã hội mà người người đều coi trọng vật chất, lừa gạt lẫn nhau người ta thường tìm mọi biện pháp để trang bị, bảo vệ mình. Nhưng người ta lại thường quên mất rằng, vũ khí có khả năng ngăn chặn mạnh mẽ nhất nằm ở ngay trong chính bản thân mỗi người.

Theo Trí Thức VN