Những điều thú vị về các tiểu hành tinh trong hệ Mặt Trời

Tiểu hành tinh Ceres. (Ảnh: NASA).

Tiểu hành tinh Ceres. (Ảnh: NASA).

Tên gọi

Từ tiểu hành tinh (Asteroid), được đặt tên bởi nhà thiên văn học người Anh William Herschel, trong tiếng Hy Lạp nghĩa là “giống như sao”. Đây là những thiên thể đá có kích thước quá nhỏ để gọi là hành tinh, theo Earth Sky.

Các nhà khoa học ước tính có khoảng 1,1 đến 1,9 triệu tiểu hành tinh có đường lớn hơn một kilomet nằm trong vành đai tiểu hành tinh ở giữa quỹ đạo của sao Hỏa và sao Mộc.Tiểu hành tinh được phân thành 3 loại là tiểu hành tinh giàu carbon, silicate hoặc kim loại.

Ceres

Nếu tất cả các tiểu hành tinh trong hệ Mặt Trời gộp lại với nhau thành một khối hình cầu, nó vẫn sẽ nhỏ hơn Mặt Trăng. Năm 1801, Giuseppe Piazzi, nhà thiên văn người Italy, phát hiện tiểu hành tinh Ceres lớn nhất trong hệ Mặt Trời, có quỹ đạo nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc. Ceres lớn đến mức khối lượng của nó bằng 1/4 tổng khối lượng ước tính của tất cả các tiểu hành tinh trong vành đai tiểu hành tinh cộng lại. Ngày nay, Ceres được phân loại là một hành tinh lùn.

Tiểu hành tinh gần Trái Đất là tiểu hành tinh nằm cách quỹ đạo của Trái Đất nhỏ hơn 44 triệu km. Tính đến tháng 6/2017, các nhà khoa học phát hiện được tất cả 16.209 tiểu hành tinh gần Trái Đất, trong đó có 1.803 tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm. Chính vì vậy mỗi năm thường có một tiểu hành tinh bằng chiếc xe hơi va chạm với bầu khí quyển của Trái Đất, tạo ra quả cầu lửa khổng lồ và bị đốt cháy trước khi chạm tới mặt đất.

Tàu vũ trụ NEAR Shoemaker

Một số nhiệm vụ không gian của NASA đã bay và quan sát các tiểu hành tinh. Ví dụ, nhiệm vụ tàu vũ trụ NEAR Shoemaker hạ cánh xuống tiểu hành tinh Eros vào năm 2001. Hiện tại, tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA đang trên đường tới tiểu hành tinh gần Trái đất gọi là Bennu. Nó sẽ đưa mẫu vật của Bennu trở lại Trái Đất để các nhà khoa học nghiên cứu.

Kể từ khi Trái đất ra đời hồi khoảng 4,5 tỉ năm trước, các tiểu hành tinh và sao chổi đã không ngừng lao vào hành tinh chúng ta. Nhưng theo NASA, những tiểu hành tinh nguy hiểm nhất thì cực kì hiếm.

1.000 thế kỉ mới xảy ra một lần…

Một tiểu hành tinh có khả năng gây ra thảm họa toàn cầu sẽ phải có đường kính lớn hơn 400m. Các nhà nghiên cứu ước tính một va chạm như thế sẽ làm bụi dâng cao lên khí quyển gây ra “mùa đông hạt nhân”, làm thiệt hại nghiêm trọng đối với nền nông nghiệp toàn thế giới. Theo NASA, những tiểu hành tinh lớn va chạm với Trái đất tính trung bình 1.000 thế kỉ mới xảy ra một lần.

Người ta tin rằng những tiểu hành tinh nhỏ hơn va chạm với Trái đất chừng 1.000 đến 10.000 năm mỗi lần có thể gây phá hủy một thành phố hoặc gây ra thảm họa sóng thần khủng khiếp.

Những nguy hiểm tiềm tàng

Hàng tá tiểu hành tinh đã được phân loại là “nguy hiểm tiềm tàng” và được các nhà khoa học theo dõi. Một vài trong số này có quỹ đạo đủ gần Trái đất nên có khả năng bị nhiễu loạn trong tương lai xa và đi vào lộ trình va chạm với hành tinh chúng ta. Các nhà khoa học cho biết nếu một tiểu hành tinh được tìm thấy đang trong quỹ đạo va chạm với Trái đất trong khoảng 30 đến 40 năm tới, thì vẫn còn thời gian để phản ứng. Mặc dù công nghệ sẽ phải phát triển, nhưng khả năng là làm cho vật thể đó nổ hoặc làm lệch hướng nó.

Tuy nhiên, với mỗi tiểu hành tinh đã biết, có nhiều tiểu hành tinh chưa được theo dõi, và thời gian phản ứng ngắn hơn có thể đồng nghĩa là nguy hiểm nghiêm trọng hơn.

Tiểu thiên sứ (TH)