Vì sao một số máy bay không thể hoạt động nếu trời quá nóng?

(ảnh: iStock)

(ảnh: iStock)

Không khí càng nóng càng loãng

Không khí càng nóng sẽ càng loãng, làm cho máy bay khó cất cánh và hạ cánh, đa phần là các loại có kích cỡ nhỏ. Ví dụ như ở thành phố Phoenix, Hoa Kỳ trong tuần vừa qua, nhiều máy bay đã phải nằm một chỗ khi nhiệt độ lên cao hơn 49 độ C.

Sở dĩ máy bay có thể cất cánh và duy trì trên không là nhờ lực nâng ở cánh, do không khí chuyển động bên dưới cánh và nâng nó lên.

Do đó, khi trời nóng, không khí nở ra và có ít phân tử không khí để nâng cánh hơn. Khi lực nâng giảm đi, mọi thứ đều sẽ tiêu tốn hơn: cần nhiều lực đẩy hơn, cần chạy đường băng dài hơn để cất cánh, cần đường băng dài hơn để hạ cánh, cần vận tốc cao hơn để hạ cánh. Do đó, sẽ có giới hạn mà một số loại máy bay không thể đáp ứng.

Nhiệt độ cao hơn cũng có nghĩa là máy bay sẽ tăng độ cao chậm hơn, theo phi công Patrick Smith, tác giả của quyển sách “Cockpit Confidential” (tạm dịch: bí mật buồng lái).

Giải pháp

Để bù đắp cho việc thiếu lực nâng, các máy bay phải tạo ra lực đẩy mạnh hơn và có cánh to hơn. Các loại máy bay nhỏ có công suất yếu sẽ dễ phải nằm “đo đất”, ví dụ như các dòng CRJ của hãng Bombardier có giới hạn nhiệt độ là 48 độ C tại độ cao của thành phố Phoenix.

Thay đổi giờ bay và tăng chiều dài đường băng

Tại sân bay quốc tế Dubai và các sân bay vùng vịnh khác vốn thường xuyên gặp nắng nóng, người ta phải điều chuyển đa phần (nhưng không phải tất cả) các chuyến bay đáp vào ban đêm hay đầu buổi sáng để tránh vấn đề nhiệt độ. Các máy bay ở vùng này cũng có xu hướng bay đường dài và to hơn, để không dễ bị giới hạn bởi sức nóng.

> Xem thêm: Vì sao có một lỗ nhỏ ở cửa sổ máy bay?

Nếu một máy bay cố tình cất cánh khi nhiệt độ đã vượt ngưỡng cho phép, nó có thể không nhấc mình lên được khỏi đường băng và phải hủy bỏ việc cất cánh. Và nếu cố gắng hạ cánh khi không khí quá loãng và nóng, máy bay có thể chạy quá đường băng.

Do đó, trước chuyến bay, phi công sẽ đối chiếu với một bảng thông tin về nhiệt độ, độ cao và thậm chí cả độ ẩm – các yếu tố góp phần quyết định mật độ không khí.

Giảm sức tải

Các hãng hàng không cũng có thể áp dụng các biện pháp khác khi nhiệt độ tăng quá cao. Họ có thể bán ít vé để máy bay nhẹ hơn, hoặc giảm lượng hàng hóa. Họ cũng có thể chỉ đổ một nửa bình nhiên liệu và dừng lại ở một sân bay khác mát mẻ hơn để đổ đầy sau đó.

Mật độ không khí là vấn đề chính, nhưng cũng có một số vấn đề khác do sức nóng gây ra trên các thiết bị nội thất, như ghế ngồi có thể trở nên quá mềm hay chảy ra khi nhiệt độ lên cao, giáo sư R. John Hansman của khoa hàng không và vũ trụ ĐH MIT cho biết.

Theo phi công Smith, hàng loạt vấn đề có thể xảy ra: các thiết bị điện tử bị quá nóng, nhiệt độ phanh quá cao, các máy móc bên trong máy bay bị quá tải, ngoài ra, nhiệt độ trên đường băng, bãi đáp có thể vượt quá 40-50 độ C, “và mọi thứ bắt đầu hỏng hóc.”

Vì thế, khi không thể đảm bảo an toàn, các chuyến bay sẽ bị hủy. Ít ra thì trong phòng chờ tại sân bay chúng ta cũng có điều hòa nhiệt độ…

Theo Popular Mechanics, Wired,

Dịch: Trí thức vn